Boeiend China Café met Ingrid d’Hooghe

Ontspannen zittend op een barkruk ontvouwde onze gastspreker aan het gezelschap van ca. 45 gasten de verschillende instrumentaria die de Chinese overheid inzet ter verbetering van haar imago in het buitenland. Aan het woord was Dr. Ingrid d’Hooghe, recentelijk gepromoveerd op China’s publieksdiplomatie. Aan de hand van haar boek China’s Public Diplomacy (Brill 2015) vatte zij helder China’s strategieën samen.

d’Hooghe legt uit dat het opkomende China en de Chinese politiek veel weerstand opwekken in de wereld en dat de Chinese regering het belangrijk vindt om deze weerstand weg te nemen. China voelt zich vaak onbegrepen en is ervan overtuigd dat de buitenlandse media het land vaak expres zwart maken. Daarnaast vindt Beijing dat de wereld meer aandacht zou moeten hebben voor Chinese culturele en politieke waarden. Met goede publieksdiplomatie – een soort Public Relations – poogt China die negatieve meningen positief te beïnvloeden. Het instrumentarium dat daartoe ingezet wordt is zeer divers.

1. De Chinese media

Media spelen een grote rol in beeldvorming. China heeft daarom in 2009 US$6,6 miljard geïnvesteerd in de uitbreiding van de Chinese media in het buitenland. In bijna alle belangrijke hoofdsteden ter wereld bevindt zich nu een Xinhua kantoor, worden er Chinese kranten in lokale talen gepubliceerd en worden via CCTV en andere zenders Chinese programma’s getoond. De media expansie in Afrika spant de kroon en is relatief succesvol. Hier introduceerde China bijvoorbeeld als eerste een gratis nieuws app voor de mobiele telefoon en gebruikt het Afrikaanse anchors in haar nieuwsshows. d’Hooghe benadrukt echter dat de geloofwaardigheid van de Chinese TV-zenders dubieus is. Het nieuws en de informatiestromen die via deze kanalen een buitenlands publiek bereiken zijn veelal gedirigeerd vanuit Beijing en TV-debatten moeten binnen een bepaald kader blijven. Over gevoelige onderwerpen moeten nieuwszenders vaak woordelijk de lijn van Beijing volgen

2. Meer dan 400 Confucius Instituten wereldwijd

Het bijzondere aan deze instituten die aandacht vragen voor China’s taal, culturele waarden en geschiedenis, is dat ze altijd met een lokale partner samenwerken, vaak een universiteit of een gemeente. China hoeft nauwelijks zelf op zoek te gaan naar partners: gemeenten, universiteiten en andere instellingen vanuit de gehele wereld staan in de rij om een Confucius Instituut te openen. Althans, tot voor kort want als ‘soft power tool’ ligt deze strategie nu onder vuur. Bij buitenlandse partners in Europa en Amerika worden vraagtekens gesteld bij de onafhankelijkheid van de instituten nadat er incidenten met inmenging van de Chinese overheid waren geweest met betrekking tot werknemers en programma-inhoud. Het gevolg is dat enkele Confucius Instituten onlangs hun deuren hebben gesloten.

3. Studentenuitwisseling  

China besteedt veel aandacht aan het binnenhalen van buitenlandse studenten. In 2012 verbleven er zo’n 300.000 buitenlandse studenten in China, in 2020 moeten dat er 500.000 zijn. China breidt daartoe het aantal Engelstalige opleidingen uit en probeert de kwaliteit van de studies te verbeteren. Op hun beurt gaan ook veel Chinese studenten voor studie naar het buitenland: in 2012 waren er 400.000 officieel geregistreerd maar het daadwerkelijke aantal ligt waarschijnlijk veel hoger. De wens meer buitenlanders naar China te trekken lijkt in tegenspraak te zijn met recente oproep van de Chinese minister van Onderwijs om lesboeken die westerse waarden promoten te verbannen uit de collegezalen. Alhoewel d’Hooghe bezorgd is over de voortgaande inperking van de academische vrijheid in China meent ze dat “de soep wellicht niet zo heet gegeten zal worden” omdat niet elke politieke oproep ook meteen in de praktijk wordt gebracht.

4. Culturele diplomatie

China heeft de ambitie één van de culturele middelpunten van de wereld te worden en investeert navenant in de creatieve sector. De beleidsmakers laten echter kansen liggen door veel van het in China aanwezige creatieve talent te negeren. De Chinese overheid vindt dat kunst morele doeleinden moet dienen en keurt het het principe l’art pour l’art af, wat zoveel wil zeggen als dat de kunstsector de staat moet dienen. Satire en kritische kunst is al helemaal uit den boze en zo exporteert de Chinese regering vooral traditionele kunst waar jongeren in het buitenland meestal niet erg warm voor lopen.

Al met al vragen veel mensen zich af, zegt d’Hooghe, in zowel China als in het buitenland, of bovengenoemde strategieën wel iets opleveren. Velen menen dat het weggegooid geld is. De resultaten van publieksdiplomatie zijn echter lastig te meten. Waar de Chinese regering hoop aan kan ontlenen is dat opiniepeilingen laten zien dat jonge mensen veel positiever denken over China dan ouderen: in Amerika bijvoorbeeld is dat verschil zo’n 20%: terwijl slechts 41% van de mensen boven de 50 een positieve mening over China heeft, ligt dat voor de groep onder 29 jaar op 61%. Dus misschien vinden de investeringen uiteindelijk hun weerklank in de jongere generaties.

China Café gasten hebben deze lezing ervaren als pakkend en inhoudelijk boeiend – mede doordat d’Hooghe met een duidelijke opbouw haar verhaal met verbeelding en inleving presenteerde. Het China Café bood daardoor, naast de gebruikelijke mogelijkheid tot netwerken, wederom een waardevolle aan-en invulling van de tweede donderdag van de maand in het Polmanshuis in Utrecht!

EN VERDER,…………………………

Afscheid Care4tina – welkom Caiyang Lagere School Project

Deze avond zag verder het afscheid van het goede doel Care4Tina. Guanxi.nu bood twee jaar lang dit goede doel een platform ter ondersteuning van hun streven om vondelingen met hazenlip in Xi’an te opereren. Het eindresultaat is dat met de hulp van Guanxi.nu twee kinderen geholpen zijn en zij nu makkelijk adoptie ouders zullen vinden.

Guanxi.nu wenst Care4Tina verder alle succes toe met de aanstaande medische missie in april met als doel het opereren van 47 kinderen. Elise Niels nam de laatste cheque van €500 in ontvangst.

Vertegenwoordigers van de Hilversumse Soroptimistenclub introduceerden het lagere school project in Zhejiang, een klein schooltje hoog gelegen inde bergen waar het gemiddelde jaarinkomen €250 is. Eén van de initiatiefnemers, Shan Su, komt uit de regio en zal in april het schooltje bezoeken. Daarna komt zij verslag doen op een van de Cafés. Daar kijken wij allen naar uit. Meer informatie op de homepage vindt u hier.

Dit verslag werd in overleg met de gastspreker geschreven door Lilian Kranenburg, co-voorzitter Guanxi.nu en eigenaar ChinaMoves en verscheen eerder op de Guanxi.nu homepage.